De week zonder vlees: 9 belangrijke redenen om mee te doen

Vroeger, niet eens zo heel lang geleden, werd vlees beschouwd als heel gezond. De schijf van vijf predikte het als essentieel voor eiwitten en de opbouw van sterke spieren. Tijden veranderen. Inmiddels weten we dat vlees, zeker het rommelvlees waar de supermarken mee vol liggen, helemaal niet zo gezond is. Hetzelfde geldt voor zuivel. 9 redenen om minder vlees en zuivel te eten.

Vlees eten kan ontstekingen veroorzaken en het verzadigde vet in dierlijke producten kan leiden tot hart- en vaatziekten. Ook toont onderzoek aan dat mensen die meer rood vlees eten vaker bepaalde vormen van kanker krijgen, zoals darmkanker, maar ook een grotere kans hebben op obesitas en diabetes type 2. 

Met zuivel is het al niet veel beter gesteld. In Nederland zijn we er dol op en de zuivelindustrie predikt het ‘witte goud’ als een belangrijke bron van calcium die essentieel is voor de opbouw van sterke botten. “Melk is goed voor elk”, je kent hem vast. Maar tegenwoordig weten we dat melk helemaal niet goed is voor elk. Maar liefst 70% van de wereldbevolking is lactose-intolerant dat is niet voor niets. Bij volwassenen is er bovendien geen bewijs dat melk zou helpen bij het verstevigen van de botten. De gezonde stoffen die door de zuivellobby aan melk worden toegedicht, zoals calcium en vitamine B12, kun je prima uit plantaardige alternatieven halen. Nog niet overtuigd? Negen argumenten om je vlees- en zuivelinname flink te matigen. 

1. Plantaardig voedsel is beter voor je immuunsysteem en beschermt tegen corona

De beste manier om jezelf tegen (de gevolgen van) een corona-infectie te beschermen, is het boosten van je immuunsysteem. Dat betekent dat voldoende slapen en bewegen, niet roken, weinig alcohol drinken en plantaardig voedsel centraal stellen in je menu. Het gaat erom dat je dagelijks voldoende antioxidanten, vitaminen C, A, E, D, B en mineralen als zink, ijzer, kalium en calcium binnenkrijgt. Plantaardig voedsel, zoals groene bladgroenten, fruit, noten, volle granen, peulvruchten en zaden zitten vol met deze essentiële vitaminen en mineralen, antioxidanten en fyto-chemicaliën. Ze voorzien je lichaam van de juiste bouwstenen om je afweersysteem te optimaliseren.  

2. Plantaardig voedsel helpt je je gewicht op pijl te houden of gewicht te verliezen

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat mensen met een koolhydraatarm, plantaardig dieet een kleinere tailleomvang hebben. Mensen die een veganistisch dieet volgen zijn over het algemeen het slankst. Als je plantaardig eet, eet je meer vezels en groenten, die meer uit water bestaan. Je eet dus minder calorieën, krijgt meer gezonde voedingsstoffen binnen en je lichaam verbrandt deze calorieën sneller dan calorieën uit bewerkt voedsel en voedsel vol met vet, toegevoegde suiker en snelle koolhydraten. 

3. Plantaardig voedsel verlaagt het risico op hartziekten

Er zijn talloze studies die bevestigen dat een plantaardig dieet goed is voor het hart en bloedvaten. Tegelijk blijkt uit onderzoek dat rood vlees het risico op hartziekten juist verhoogt, terwijl een plantrijkdieet de symptomen van hartziekten juist kan omkeren. Plantaardige diëten worden in verband gebracht met een lagere bloeddruk en verminderen het risico op het ontwikkelen van stofwisselingsaandoeningen en diabetes type 2. Ze verlagen het risico op hart- en vaatziekten en kunnen atherosclerose voorkomen en omkeren. Plantaardig voedsel bevat bovendien geen verzadigd vet (met uitzondering van palm- en kokosolie), terwijl vlees en zuivel daar juist vol mee zit. Deze vetten zijn niet goed voor je hart, terwijl de vetten afkomstig uit planten juist erg gezond zijn. 

4. Vlees is duur

Het argument om vlees te eten is vaak: vleesvervangers zijn duur. Maar die vlieger gaat al lang niet meer op. Het aanbod aan vleesvervangers wordt steeds groter en daarmee ook goedkoper. Juist door geen vlees te eten kun je flink besparen. 

Vroeger was vlees iets dat in de meeste Nederlandse huishoudens hooguit een keer in de week op tafel kwam, maar sinds vlees een industrie is, is het hét basisingrediënt van menig Nederland menu. Natuurlijk, op een kiloknaller gehakt ga je inderdaad niet failliet. Maar je kunt je afvragen of je dit vlees ethisch en gezondheidstechnisch wel in je booschappenwagentje wilt laden. Er gaat veel dierenleed met de productie dit soort vlees gepaard, de productie is belastend voor het klimaat en het vlees bevat ook meer rommelstoffen. Ga je voor ‘goed’ vlees, dan ben je veel duurder uit en kun je beter de vleesvervangende burger kiezen. 

In een onderzoek werden de aankoopbonnen van bijna 1100 vleeseters versus niet-vleeseters bekeken. De onderzoekers zagen dat degenen die geen vlees aten gemiddeld 20 euro per week bespaarden. Dat is dus 80 euro per maand.

5. Plantaardig voedsel beschermt tegen kanker

Je kunt je risico op het krijgen van kanker verlagen door niet te roken, jezelf te beschermen tegen de zon en zo min mogelijk vlees, zuivel en andere dierlijke producten te eten. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat mensen die in de loop der jaren het minste vlees en zuivel en de meeste plantaardige voedingsmiddelen aten, het laagste risico op kanker hadden.

Vezels lijken daarin een belangrijke rol te spelen, waarschijnlijk omdat een vezelrijk dieet ook het lichaamsgewicht in toom houdt en het spijsverteringsstelsel opruimt, zodat de giftige stoffen minder tijd hebben om in het lichaam te blijven hangen. Ondertussen tonen onderzoeken ook aan dat er een verband aan tussen vleeseten en darmkanker. En ook zuivel is geen aanrader. En een recente studie suggereert dat het dagelijks drinken van melk, zelfs in kleine hoeveelheden, het risico op het krijgen van borstkanker tot 80 procent kan verhogen. Ook mannen laten zuivel (en vlees) beter staan. Wetenschappers ontdekten dat de mannen met een veganistisch voedingspatroon 35% minder kans hadden op het krijgen van prostaatkanker. 

6. Minder vlees zorgt ervoor dat je je minder sloom voelt

Ken je dat slome, uitgeputte gevoel na het eten van een stevige vleesmaaltijd? Het kan erop duiden dat je lichaam moeite heeft met het verteren van vlees, wat vermoeidheid kan veroorzaken, omdat je lichaam harder werkt. Ook wallen onder je ogen kunnen worden veroorzaakt door het slecht veteren eten van vlees, net als slechte adem, lichaamsgeur, constipatie. Heb je last van zulke symptomen? Eet dan eens een maandje geen vlees en kijk hoe je je daarna voelt. 

7. Geen vlees en zuivel nuttigen is beter voor het milieu en klimaat

Eén dag in de week geen vlees eten heeft hetzelfde effect als je auto 1250 kilometer minder gebruiken. En met één dag geen rundvlees eten bespaar je evenveel water als met een maand lang niet douchen. Het landgebruik, het watergebruik en de fossiele brandstoffen die nodig zijn voor het fokken van vee zijn voor de grootste menselijke bijdrage aan CO2 die we zelf kunnen beheersen. En dan hebben we het nog niet over de hele stikstofproblematiek waarvoor de vee-industrie in grote mate verantwoordelijk is. Dus als je je ecologische voetafdruk wilt verlagen, eet dan zo min mogelijk vlees en gebruik zo min mogelijk zuivel.

8. Geen vlees en geen zuivel is beter voor het dierenwelzijn

In ons land ‘produceren’ we elk jaar ongeveer 500 miljoen dieren, onder abominabele omstandigheden. Fabrieksmatig worden dieren vermeerderd, vetgemest en verwerkt. Elke dag worden 1,7 miljoen dieren in Nederland geslacht in de Nederlandse vee-industrie. Het welzijn van dieren is in deze industrie slechts bijzaak. Miljoenen dieren slijten hun leven onder erbarmelijke omstandigheden, in sombere, overvolle stallen.

Op alles wordt bespaard: ruimte, voer, arbeidskrachten. Dat gaat ten koste van het dierenwelzijn. Dieren lijden, omdat ze in korte tijd zo veel mogelijk moeten produceren of groeien. Dat geldt voor vleesdieren, maar evengoed voor dieren die melk moeten produceren. Je kunt je afvragen of je daaraan wilt bijdragen. 

9. Geen vlees en geen zuivel nuttigen beschermt tegen pandemieën

Er bestaat een fundamenteel verband tussen pandemieën als COVID-19 en ons op dieren gebaseerde voedselsysteem. Dit stellen verschillende virologen. De intensieve veehouderij is een van de meest riskante menselijke activiteiten in relatie tot pandemieën. Onze op vlees en zuivel gerichte voedselkeuzes en het wereldwijde voedselsysteem zijn de belangrijkste achterliggende oorzaken van zoönosen (ziekten zoals COVID-19, die van dieren overgaan op mensen). Dat komt doordat de natuurlijke habitat van wilde dieren en de biodiversiteit door intensieve veehouderij om zeep worden geholpen en doordat wilde én gehouden dieren door de mens worden gegeten. Zo’n 75% van alle nieuwe infectieziekten is zoönotisch van aard. Zoönosen, waaronder SARS, MERS, Ebola, hondsdolheid, en bepaalde vormen van influenza, zijn verantwoordelijk voor een geschatte 2,5 miljard ziektegevallen en 2,7 miljoen sterfgevallen wereldwijd, elk jaar. Uitbraken van zulke virussen worden doorgaans geassocieerd met wilde dieren, zoals ook die van COVID-19. Maar het virus springt vervolgens gemakkelijk over van wilde dieren op gehouden dieren, voordat ze mensen besmetten. Dit gebeurde bijvoorbeeld ook bij de vogelgriep en varkensgriep.