Wat is het gezondste ontbijt?

Geen maaltijd die zo ter discussie staat als het ontbijt. “Het is de belangrijkste maaltijd van de dag”, zegt de een. “Je kunt het best overslaan in het kader van intermittent fasting”, zegt de ander. “Een stevig warm ontbijt is het gezondst”, zegt de een. “Een licht fruitontbijt is veel gezonder”, zegt de ander. We duiken in het fenomeen ontbijt. Hoe belangrijk is deze maaltijd en wat is een gezond ontbijt?

Zo veel culturen, zo veel ontbijtvarianten. In het Verenigd Koninkrijk kun je worst, gebakken aardappels en bonen krijgen, in China eten ze rijst of noodles en in Frankrijk happen ze het liefst in een croissant. Kijk je in het Nederlandse ontbijtschap, dan wordt deze gedomineerd door bewerkte graanproducten en zoet broodbeleg. 

Wat is het gezondste ontbijt?

Nogal uiteenlopende ideeën over een goed ontbijt dus. Maar wat is nu echt een gezond ontbijt? Een grote kom cruesli met melk of een boterham met chocopasta? Niet echt. Als je ’s ochtends vol voor de koolhydraten en zoetigheid gaat, is het voor je lichaam eigenlijk hetzelfde als het eten van een toetje. Bewerkte koolhydraten en suikers zorgen ervoor dat je bloedsuikerspiegel stijgt en je insulineniveau daarmee ook. De insuline zorgt ervoor dat alle suikers worden opgeslagen als energie. Dat doet het in je vetcellen. Het resultaat: meer lichaamsvet. Bovendien krijg je na snelle koolhydraten ook weer sneller honger, waardoor je eerder geneigd bent te gaan snaaien. 

hartig ontbijt gezond?

Een English breakfast met spek, worst en gebakken aardappels dan maar? Nee, ook al geen goed idee. De verzadigde vetten in de spek, worst en gebakken aardappels zijn niet goed voor je. Ze verhogen het slechte LDL-cholesterolniveau in je bloedvaten, wat uiteindelijk kan leiden tot hart- en vaatziekten. En ook het zout in het vlees is niet bepaald bevorderend voor je gezondheid. Het verhoogt je bloeddruk en drijft vocht af, wat weer kan leiden tot gewichtstoename, cholesterol en uiteindelijk hartkwalen. 

Het gezondste ontbijt: fruit, groenten en eiwitten

Als je de dag echt gezond wilt beginnen, kies dan voor plantaardig en onbewerkt. Een bakje fruit (voor de vezels, vitaminen en fructose) met magere, suikervrije kwark of yoghurt, of nog beter: een plantaardige variant (voor de eiwitten en het verzadigingsgevoel), zijn het beste voor je lichaam. Je kunt daar naar smaak volkorengraanproducten (zonder suiker) aan toevoegen. En wat noten en/of zaden,  voor een lekkere crunch.

Is een smoothie gezond?

Vind je het moeilijk om ’s ochtends te kauwen? Sta dan gewoon wat eerder op. Een vruchtensmoothie achteroverslaan lijkt misschien een gezond alternatief, maar dat is het niet. Juist het proces van kauwen brengt je spijsvertering goed op gang en zorgt voor een minder sterke stijging van je bloedsuikerspiegel. Wil je toch iets vloeibaars eten? Maak dan een smoothie van voornamelijk groenten, en een klein beetje fruit. Het suikerniveau is dan lager en zo krijg je toch voldoende vezels en vitaminen binnen.

Mag je je ontbijt ook overslaan? 

Rest de vraag of het ongezond is als je helemaal niet ontbijt. Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit en het VU medisch centrum in Amsterdam, zegt van niet. "Er wordt wel vaak gezegd dat het ontbijt de belangrijkste maaltijd van de dag is, maar meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat dit niet waar is. Zeker als je een zittende baan hebt, is een ochtendmaaltijd niet per se nodig."