Waarom sommige mensen het altijd koud hebben. Met fijne tips tegen de kou

Kou: de een heeft er nauwelijks last van en gaat bij -4 graden fluitend in een korte broek naar buiten, de ander heeft altijd witte vingers van de kou. Hoe komt het toch dat sommige mensen het altijd koud hebben, zelfs wanneer het eigenlijk helemaal niet koud is? Het definitieve antwoord op de vraag: waarom heb ik het altijd koud? 

Als je het altijd koud hebt, kan dat verschillende oorzaken hebben. We nemen de meest voorkomende oorzaken hieronder met je door. 

Het altijd koud hebben: de mogelijke oorzaken

1. Een koude buitentemperatuur

Wanneer het buiten koud is, is het logisch dat je lichaam ook harder moet werken om op temperatuur te blijven. Het gevoel van kou komt dus vaker voor in de winter. Ook een koud huis kan ervoor zorgen dat je het koud hebt. Als je bijvoorbeeld geen vloerverwarming hebt en ’s ochtends op je blote voeten door het huis loopt, dan trekt de kou via jouw stappers al snel naar je romp. 

Koude voeten en koude handen

Overigens zijn je handen en voeten vaak de eerste lichaamsdelen die op kou reageren, dus als je die goed warm houdt, heb je al veel gewonnen. Wanneer je lichaam in een koudere omgeving verblijft, vernauwen de bloedvaten in je handen en voeten zich namelijk, waardoor daar minder bloed doorheen stroomt. Doordat er minder bloed naar je handen en voeten wordt gepompt, verliest de rest van je lichaam minder waardevolle warmte. Je lijf zorgt er op deze slimme manier voor dat de bloedstroom (en dus warmte) in je vitale organen behouden blijft. Aangezien je handen en voeten het verst verwijderd zijn van deze vitale organen, gaan zij bij kou als eerste op de ‘spaarstand’. Het resultaat: witte vingers en tenen. 

2. Stress

Mensen die het altijd koud hebben, kunnen ook last hebben van stress. Bij stress wordt het stresshormoon adrenaline door je bloedbaan wordt gepompt, wat ervoor zorgt dat je lichaam in staat van paraatheid wordt gesteld. De adrenaline zorgt er alleen ook voor dat de bloedvaten in de handen en voeten zich vernauwen. Dit gebeurt om energie te besparen, ter voorbereiding op eventuele lichamelijke actie die zal moeten worden ondernomen in de stresssituatie. Als je vaak last hebt van koude handen of voeten en ben je gestrest? Probeer dan oefeningen te doen om te ontspannen of zoek professionele hulp als jou dit alleen niet lukt. 

3. Bloedarmoede

Ook mensen met bloedarmoede kunnen last hebben van kou. Bij bloedarmoede zijn er te weinig rode bloedcellen in het bloed, of de rode bloedcellen bevatten te weinig hemoglobine. Hemoglobine is het eiwit dat zuurstof bindt en naar de organen vervoert. Voor de aanmaak van hemoglobine is ijzer nodig. Daardoor leidt een tekort aan ijzer tot bloedarmoede. Maar ook andere factoren kunnen bloedarmoede veroorzaken, waaronder een gebrek aan vitamine B12 of foliumzuur, bloedverlies of een chronische nierziekte. Het gebrek aan zuurstof bij ijzergebrek leidt ertoe dat er minder zuurstof wordt rondgepompt. Bloedarmoede kan worden tegengegaan door het innemen van supplementen en aanpassingen in het dieet. 

4. Ongezonde leefstijl

Ook een ongezonde leefstijl kan ervoor zorgen dat je het sneller koud hebt. Zo veroorzaakt langdurig zitten en te weinig bewegen een verslechtering van je bloedsomloop. Wanneer je bloedsomloop niet naar behoren functioneert, kost het je lichaam meer moeite om het warme bloed tot in de uiteinden van je lichaam te pompen. Het gevolg: een gevoel van kou. 

Ongezond eten, met veel verzadigde vetten, kan ook bijdragen aan een verslechterde bloedsomloop. Een ongezond dieet zorgt namelijk voor een hoger cholesterolgehalte, wat kan leiden tot de vorming van zogenaamde plaques aan de binnenkant van je bloedvaten. Door die plaques neemt de bloedsomloop naar de uiteinden van je lichaam af, wat ertoe kan leiden dat je het koud hebt. En ook roken schaadt je bloedsomloop. Mensen die roken klagen niet voor niets vaker dat ze het altijd koud hebben. 

5. Diabetes type 1 en 2

Koude voeten of handen komen vaker voor bij mensen met diabetes. Een te hoge bloedsuikerspiegel kan namelijk leiden tot vernauwing van de slagaders en een verminderde bloedtoevoer naar de weefsels. Het resultaat: koude voeten en handen. Maar ook perifere neuropathie, een vorm van zenuwschade (zoals hieronder omschreven) die tot een kousensatie in de voeten kan leiden, komt voor bij mensen die voor langere tijd een ongecontroleerde, verhoogde bloedsuikerspiegel hebben.

5. Zenuwproblemen

Zenuwbeschadiging, bekend als neuropathie, kan ook leiden tot een gevoel van kou. In zo’n geval ervaart iemand een koud gevoel omdat de zenuwen die de temperatuur detecteren niet goed werken. De voeten voelen van buitenaf niet koud aan, terwijl de persoon toch tintelingen en een verdoofd gevoel ervaart.  Zenuwbeschadiging kan het gevolg zijn van trauma of letsel, zoals ernstige bevriezing. Het kan ook te maken hebben met een onderliggende medische aandoening, zoals een lever- of nierziekte, een infectie of een erfelijke aandoening. 

6. Schildklierproblemen

Een onderactieve schildklier wordt hypothyreoïdie genoemd. Wanneer je schildklier niet goed functioneert, produceert deze te weinig schildklierhormoon. Het tekort aan dit hormoon uit zich in een slechter functionerende stofwisseling. Je stofwisseling beïnvloedt op zijn beurt weer de bloedsomloop, de hartslag en de lichaamstemperatuur. Op deze manier kunnen schildklierproblemen leiden tot kouwelijkheid.

Waarom hebben vrouwen het vaker koud dan mannen?

Tekst gaat verder onder de foto

Vrouwen hebben het vaker koud dan mannen. Dat komt doordat ze doorgaans minder gespierd zijn. Wanneer het lichaam afkoelt, trekken spieren samen om warmte op te wekken. Hoe meer spiermassa iemand heeft, hoe ongevoeliger die persoon is voor de kou. Omdat vrouwen van nature een kleinere spiermassa hebben, kost het hen meer moeite om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Maar er is nog meer aan de hand. Omdat vrouwen kinderen baren, hebben zij namelijk een efficiënt systeem nodig om de 'kerntemperatuur' van hun lichaam te bewaken, dus van het gebied waar de baarmoeder zich bevindt. Dit kan ervoor zorgen dat de handen en voeten van vrouwen sneller koud aanvoelen. Kouwelijkheid kan verergeren naarmate vrouwen ouder worden. De huid wordt dan dunner en ook hormonale veranderingen zorgen voor een minder krachtige bloedsomloop.

Tips voor mensen die het altijd koud hebben

Als je het vaak koud hebt, kun je de volgende dingen doen om op temperatuur te komen:

1. Draag extra laagjes. Extra lagen kleding hebben een isolerende werking, waardoor je lichaam minder makkelijk afkoelt. Een dik wollen vest over je gewone kleren kan wonderen doen.
   
2. Investeer in een dikke, winddichte jas. Kies voor een dikke donsjas of een jas die is gevoerd met een ander goed isolerend materiaal.
   
3. Draag dikke wanten. Wanten houden je vingers langer warm dan gewone handschoenen, omdat je vingers in dezelfde ruimte bij elkaar zitten en dus ook elkaar kunnen warmhouden.
   
4. Draag warme sokken. Kies voor een temperatuur regulerende, ademende stof zoals wol. Je kunt de sokken eventueel aanhouden wanneer je gaat slapen. 
   
5. Draag sloffen in huis. Zeker wanneer je geen vloerverwarming hebt en de vloer in je huis koud aanvoelt, is het raadzaam sloffen te dragen. 
6. Beweeg voldoende. Heb je een zittend beroep? Sta dan geregeld op uit je stoel om even een rondje te lopen. Dit stimuleert de doorbloeding en dus ook de bloedtoevoer naar je voeten. Wil je de bloedcirculatie nog meer stimuleren, ga dan sporten. Met name cardio-activiteiten kunnen ervoor zorgen dat je lichaam de rest van de dag op temperatuur blijft. Bovendien slaap je beter wanneer je overdag flink beweegt.
   
7. Eet gezond. Een gezond dieet, met zo veel mogelijk plantaardig voedsel en zo min mogelijk verzadigde vetten, zorgt voor een verbetering van je bloedomloopt. Dit, in combinatie met voldoende lichaamsbeweging, kan ervoor zorgen dat je het minder snel koud hebt. 
   
8. Leg een warmwaterzak of kruik in je bed. Een warmwaterzak of kruik in je bed kan uitkomst bieden als je het ’s nachts koud hebt. Plaats de kruik aan het voeteneind van je bed, nog voor je zelf naar bed gaat, voor een optimale warmtesensatie voor je voeten.