Als je bepaalde geluiden niet kunt verdragen: misofonie

Hoe heet die last van geluiden ziekte ook alweer? Die heet misofonie. Het is een hersenaandoening waarbij sommige geluiden extreme gevoelens van woede, walging of haat opwekken. Letterlijk betekent misofonie ‘haat voor geluid’, van het Griekse misos (haat) en phónè (stem, geluid). 

Bij misofonie heeft iemand een ernstige gevoeligheid voor specifieke, vaak zachte geluiden. Wanneer hij die geluiden hoort, ervaart hij een zeer sterke emotionele reactie zoals haat, woede, angst, agressie of wrok. Het gaat meestal om alledaagse, door mensen geproduceerde geluiden, zoals 

• Slikken, kauwen, afbijten, smakken
  
• Niezen, hoesten, neus ophalen, snuiven
  
• Kuchen, keelschrapen, geeuwen
  
• Vingers knakken
  
• Ademen
  
• Fluiten, neuriën, zingen
  
• Iemands stem, lach, of uitspraak
  

Misofonie: last van geluiden ziekte

Mensen die lijden aan misofonie hebben dus geen gevoeligheid voor het volume van geluid. Het gaat om emotionele en fysiologische reactie op specifieke geluiden; zogenaamde triggergeluiden. In het begin zijn het meestal de geluiden van specifieke personen die zo’n reactie veroorzaken, maar vaak breidt de gevoeligheid voor het triggergeluid zich uit naar andere personen en naar bijkomende geluiden. 

Mensen die lijden aan misofonie melden vaak dat ze het gevoel hebben dat de persoon het geluid opzettelijk maakt, ook al erkennen ze meestal, wanneer ze kalm zijn en weg van het geluid, dat de conclusie op dat moment niet juist was.

Wat veroorzaakt misofonie? 

De misofonische reactie blijkt een onwillekeurige fysieke en emotionele reflex te zijn, die wordt veroorzaakt door het geluid.  Het geluid activeert direct het autonome zenuwstelsel dat zich in de hersenstam bevindt en het limbische systeem dat geassocieerd wordt met emotie. Zie de reactie op het geluid als een reactie op een harde prik met een stok in je zij.

Misofonie lijkt vaker voor te komen bij mensen met een hoger niveau van angst, stress, of dwangmatig gedrag. De reactie ontwikkelt zich vaak eerst bij een ouder of familielid bij wie de persoon een hoog niveau van angst of onrust ervaart en zij het geluid herhaaldelijk horen. De ontwikkeling van de reactie treedt vaker op wanneer iemand niet kan ontsnappen aan het geluid, zoals aan de eettafel, in een auto, of in bed liggend. 

Als de misofonische respons jegens een geluid eenmaal is gevestigd, lijken er na verloop van tijd andere geluiden te worden toegevoegd. Daarom hebben mensen met misofonie vaak een aantal geluiden die de reflexreactie veroorzaken. Dit kan behoorlijk wat invloed hebben op veel aspecten van hun leven. De misofone reacties worden bovendien meestal steeds erger en de negatieve impact op het leven van de persoon wordt steeds groter.

Ik heb last van geluiden. Heb ik misofonie?

Als je je op je werk ergert aan een collega die op een appel zit te knagen of om het halfuur met zijn vingers knakt, wil dat niet meteen zeggen dat je lijdt aan misofonie. Misofonie gaat namelijk veel verder dan ergernis of irritatie. Mensen met misofonie ervaren sommige geluiden simpelweg zó extreem, dat dit een hele sterke emotionele reactie bij hen teweegbrengt. 

Het horen van het triggergeluid veroorzaakt een acute stresssituatie, met een vecht- of vluchtreactie tot gevolg. De reactie op een triggergeluid is dus vele malen heftiger en complexer dan bij een gewone ergernis. Dat misofonen hun triggergeluiden boven alles uit horen, komt doordat ze er een hyperfocus voor ontwikkeld hebben.