Slechte gewoontes overwinnen in 9 stappen

Of het nu gaat om niet slapen, te weinig bewegen, slechte voedingskeuzes, roken of te veel alcohol drinken, we weten allemaal dondersgoed dat deze dingen niet gezond voor ons zijn. Waarom maken we ons er dan toch schuldig aan? En hoe kunnen we dit veranderen?

De truc om van ongezonde gewoontes af te komen, is te stoppen met het goedpraten van onze slechte keuzes en het script zo te herschrijven, dat we standaard bij een gezondere uitkomst uitkomen. Klinkt ingewikkeld, is het ook, maar het kan wel degelijk. JIJ kunt het wel degelijk! Als je deze 9 regels in acht neemt. 

1. Wees lief voor jezelf

Je ongezonde gedrag is waarschijnlijk een waarschuwing is dat er iets niet in orde is in je leven. De meeste ongezonde gewoonten zijn een reactie op stress: overmatig werk (of een hekel aan je baan), verlies, zorgen en het vermijden van de moeilijke zaken. We compenseren de stress door gedrag te vertonen dat, hoewel het ongezond is, een duidelijk doel dient - of het nu fysiek, emotioneel of psychologisch is. Dit veranderen vereist dat je lief moet zijn voor jezelf. Erken dat je recht hebt op verandering. Anders lukt het nooit om te veranderen. Wacht niet tot je de bodem raakt om die verandering te maken. 

2. Identificeer de gewoonte die je wilt veranderen

Dit betekent dat je je aandacht moet richten op datgene wat je gewoonlijk onbewust doet (of in ieder geval negeert). Het betekent niet dat je jezelf er de schuld van moet geven. Kijk vooral naar wat het je oplevert. Met andere woorden, hoe dient jouw gewoonte jou? Zoek je troost in eten? Gevoelloosheid in wijn? Een uitlaatklep of verbinding online? Stressvermindering door te roken of nagelbijten? Dit proces hoeft niet lang en ingewikkeld te zijn. Als je het eenmaal weet, zal je zien dat je ook weet wat je moet doen om het te veranderen, voor een gezondere uitkomst. Vertrouw op je eigen ratio. Jij hebt de antwoorden en jij bent in staat om iets anders te doen.

3. Kies iets uit waarmee je de ongezonde gewoonte vervangt

Vraag je af wat kun je doen in plaats van die sigaret opsteken wanneer je daar zin in hebt. Als je eenmaal een plan hebt, ben je "gewapend" met een vervangend gedrag. De volgende keer dat je bijvoorbeeld merkt dat je geen honger hebt maar toch voor de koelkast staat, stap je over op je vervangende gedrag. Adem bijvoorbeeld vier tellen in en adem vier tellen uit, waarbij je je alleen concentreert op je ademhaling. Doe dat 4 keer en kijk hoe je je daarna voelt. Als je toch nog steeds wil toegeven aan je ongezonde gewoonte, blijf dan staan totdat je één reden hebt bedacht waarom je niet door zou moeten gaan met deze gewoonte. Als je iets anders doet om een ongezonde gewoonte te vervangen, erken dan tegen jezelf dat je het nu anders doet. Het is zaak het onbewuste naar het bewustzijn brengen, zodat je je vermogen om te veranderen kunt benadrukken. Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf: "Kijk eens aan, ik heb een betere keuze gemaakt."

4. Vermijd triggers

Als je hunkert naar een sigaret als je sociaal drinkt, vermijd dan sociale triggers als restaurants, bars, avondjes uit met vrienden. Dit hoeft niet voor altijd te zijn - gewoon voor een tijdje, totdat je je veilig voelt in je nieuwe gewoonte. Soms zijn bepaalde mensen de triggers. Kijk naar wie die mensen zijn: inspireren ze je of halen ze je naar beneden?

5. Stel je voor hoe je straks bent veranderd

Serieus visualiseren traint je hersenen. Je wil positief denken over je vermogen om te veranderen - dus besteed elke dag wat tijd aan het visualiseren van jezelf met je nieuwe gewoonte. Stel je voor dat je sport en ervan geniet, dat je gezond eet, of dat je niet meer bang bent dat je naar sigaretten stinkt. Dit soort visualisaties werkt echt. Hoe meer je aan iets denkt - en het ook doet - hoe meer het in je hersenen wordt opgeslagen.

6. Pas op voor negatieve zelfpraat

Negatieve praat kan een serieuze invloed hebben op je standaardgedrag. Dus als je jezelf betrapt op het zeggen van dingen als ‘ik kan het toch niet’ of ‘ik ben dik’, herformuleer dit dan op een positieve manier: bijvoorbeeld ‘het gaat me lukken’ of ‘ik ga gezonder worden’. Jezelf veroordelen houdt je alleen maar vast. Train het veroordelende brein een bemoedigend brein te worden.

7. Neem kleine stapjes als dat nodig is

Zelfs als je een nieuwe gewoonte niet meteen volledig kunt doorvoeren, doe dan iets kleins om jezelf op het goede spoor te houden. Als je bijvoorbeeld een uur hebt uitgetrokken om te sporten en je moet plotseling naar een doktersafspraak, zoek dan een ander moment om er minstens 15 minuten tussenuit te knijpen. Op die manier versterk je je nieuwe gewoonte, zelfs als je je niet voor 100% kunt inzetten.

8. Accepteer dat je het soms moeilijk hebt

We wankelen allemaal wel eens. Gewoontes verander je nu eenmaal niet van de ene op de andere dag. Wees lief voor jezelf, elke keer dat je wankelt en herinner jezelf eraan dat je ook maar een mens bent.

9. Weet dat het tijd zal kosten

Gewoontes veranderen meestal pas na enkele weken. Je moet die bundel zenuwen in je hersenen versterken om je standaardprogrammering te veranderen.

Je kunt het!