Hooikoorts: wat zijn de klachten en wat helpt ertegen?
Hooikoorts: wat zijn de klachten? En wat helpt wanneer je hooikoorts hebt? Zo'n dertig tot veertig procent van de Nederlanders heeft last van hooikoorts. Elk jaar stijgt het aantal mensen met hooikoorts bovendien met twee tot vijf procent. Ruim de helft van alle Nederlanders die hooikoorts hebben, zijn zich niet bewust van de allergie. Maar er zijn ook genoeg mensen die juist ontzettend veel last hebben van hooikoorts. Zo veel last zelfs, dat ze binnen moeten blijven en/of medicatie moeten gebruiken. In dit artikel lees je alles over hooikoorts:
- Wat is hooikoorts?
- Symptomen hooikoorts
- Wanneer begint het hooikoortsseizoen?
- Welke planten en bomen veroorzaken hooikoorts en wanneer?
- Verschil symptomen hooikoorts en corona
- Vanaf welke leeftijd krijg je hooikoorts?
- Wat helpt tegen hooikoorts?
- Welk hooikoortsmedicijn?
- Dingen die hooikoorts verergeren
1. Wat is hooikoorts?
Hooikoorts is een allergie voor pollen (stuifmeel) van bomen, grassen of kruiden. Het is een vervelende maar veel voorkomende aandoening. Hooikoortssymptomen ontstaan meestal meteen nadat je bent blootgesteld aan het allergeen; de pollen. Allergenen triggeren je immuunsysteem, dat de stof ten onrechte als iets schadelijks beschouwt. Als reactie hierop produceert je immuunsysteem antilichamen om je lichaam te verdedigen. Antilichamen zorgen ervoor dat je bloedvaten wijder worden en dat je lichaam ontstekingsstoffen aanmaakt, zoals histamine. Het is deze reactie die de hooikoortssymptomen veroorzaakt.
2. Symptomen hooikoorts
De symptomen van hooikoorts en de ernst van de klachten verschillen per persoon en van het aantal en het soort pollen in de lucht. Naarmate de hooikoorts langer onbehandeld blijft, kunnen symptomen ook ernstiger worden. Gewoonlijk zijn het een of meer van de volgende klachten:
- loopneus
- verstopte neus
- niezen
- waterige, rode en/of jeukende ogen
- jeukende keel, gehemelte of mondhoeken
- jeukende neus
- jeukende huid
- hoesten
- druk op en/of pijn in de sinus
- vermoeidheid
- wallen onder de ogen
- hoofdpijn
- prikkelbaarheid
3. Wanneer begint het hooikoortsseizoen?
Hooikoorts treedt op in het hooikoortsseizoen. Wanneer dit seizoen is, is afhankelijk van een aantal zaken. Allereerst speelt het weer een belangrijke rol. Als er een zachte winter is geweest, begint het hooikoortsseizoen eerder. Een andere belangrijke factor is het type pollen waarvoor je allergisch bent. Sommige bomen, planten en grassen bloeien nu eenmaal eerder dan andere. Globaal kun je zeggen dat het bloeiseizoen begint in februari en eindigt in september. Vanaf maart (maar soms al vanaf februari) beginnen er meer pollen in de lucht te komen. De opwarming van de aarde heeft uiteraard ook gevolgen voor hooikoortspatiënten. Door de opwarming bloeien bepaalde planten eerder, zoals de hazelaar, de els en de berk. Een ander gevolg van klimaatverandering is dat er nieuwe plantensoorten bijkomen, zoals de ambrosia, een plant die eerst alleen voorkwam in de Verenigde Staten maar nu ook naar noordelijk Europa komt.
4. Welke planten en bomen veroorzaken hooikoorts en wanneer?
Wanneer je precies klachten heeft, hangt zoals hierboven al gezegt af van het type stuifmeel waarvoor je allergisch bent. De meest voorkomende planten zijn:
- Hazelaar: eind december- februari
- Els: januari – maart
- Berk: maart -mei
- Beuk: april - mei
- Eik: april - mei
- Grassen: april - september
- Bijvoet: augustus
- Ambrosia: september – oktober
5. Verschil symptomen hooikoorts, corona en verkoudheid
Waarin verschillen de symptomen van hooikoorts van andere aandoeningen, zoals verkoudheid of corona? Hoewel de symptomen van hooikoorts en de symptomen van een verkoudheid en van corona op elkaar lijken, is het grootste verschil dat een verkoudheid en corona meer lichamelijke pijn veroorzaakt. Hoewel hoesten ook bij hooikoorts kan optreden, is het minder vaak voorkomend dan bij corona en verkoudheid. Ook de jeuk in ogen, mond en neus die typisch is voor hooikoorts en minder vaak voorkomend bij verkoudheid of corona. De koorts die vaak optreedt bij corona en soms bij verkoudheid, treedt meestal niet op bij hooikoorts.
6. Vanaf welke leeftijd krijg je hooikoorts?
Bij jongeren tot dertig jaar komt hooikoorts het meest voor. Hooikoorts begint meestal rond de puberteit en is op zijn hoogtepunt in het twintigste levensjaar. Soms ontstaat hooikoorts al op zeer jonge leeftijd of juist op latere leeftijd. Slijmvlies raakt steeds gevoeliger door de jaren heen, waardoor allergische reacties kunnen ontstaan. Hooikoorts is een allergie die erfelijk kan zijn. Als één ouder het heeft, heb je 30% kans ook hooikoorts te ontwikkelen. Jongens hebben er vaker last van dan meisjes. Bij veel mensen nemen de klachten af als zij ouder worden.
7. Wat helpt tegen hooikoorts?
Er is veel zelfmedicatie beschikbaar om hooikoortssymptomen te verminderen. Gebruik vooral ook een hooikoortsmelder, die je ’s ochtends vertelt hoe erg het met de pollen is gesteld. Je kunt dan voorzorgsmaatregelen nemen, bijvoorbeeld door hooikoortstabletten mee te nemen. Andere dingen die je kunt doen tegen hooikoortsklachten zijn:
- Draag buiten een grote zonnebril en hoed of pet, om minder pollen in je ogen en je haar te krijgen.
- Wrijf niet in geïrriteerde ogen, soms helpt het om gezicht en handen te wassen.
- Draag een mondkapje tegen het inademen van pollen.
- Hou ramen en deuren gesloten om te voorkomen dat pollen binnenkomen.
- Spoel je neus met een zoutoplossing en gebruik oogdruppels.
- Blijf einde middag/begin avond binnen; de concentratie stuifmeel in de lucht is dan het hoogst.
- Maai geen gras als je een graspollenallergie hebt.
- Ga nadat je buiten bent geweest onder de douche en trek andere kleding aan om het stuifmeel te verwijderen.
- Houd de ramen van de auto dicht. Je kunt ook een stuifmeelfilter kopen voor de luchtventilatie in je auto.
- Heb je huisdieren, was ze dan regelmatig om het stuifmeel uit hun vacht te verwijderen.
- Vermijd gebieden waar je kunt verwachten dat de concentratie stuifmeel hoog is. Bij zee is de concentratie stuifmeel vaak het laagst.
- Hang buiten geen was te drogen wanneer de concentratie stuifmeel hoog is.
- Breng vaseline aan op de binnenkant van uw neus. Dit voorkomt dat het stuifmeel het slijmvlies bereikt.
8. Hooikoorts, welk medicijn werkt het best?
Omdat hooikoorts een allergie is, kun je antihistamine slikken tegen de allergische reactie. Er zijn vele soorten antihistaminica. Ze worden meestal verdeeld in twee hoofdgroepen:
- antihistaminica waarvan je slaperig wordt - zoals chloorfenamine, hydroxyzine en promethazine.
- Antihistaminica waarvan je niet slaperig wordt, zoals cetirizine, fexofenadine en loratadine.
Antihistaminica zijn er in verschillende vormen, waaronder tabletten, capsules, vloeistoffen, siropen, crèmes, lotions, gels, oogdruppels en neussprays. Er is niet veel bewijs dat een bepaald antihistaminicum beter is dan een ander bij het verlichten van allergiesymptomen. Niet-slaperig makende antihistaminica zijn over het algemeen de beste optie, tenzij je niet kunt slapen door de hooikoortssymptomen. Vraag je apotheker om advies als je niet zeker weet welk medicijn u moet proberen, want niet alle antihistaminica zijn geschikt voor iedereen. Als je het antihistaminicum inneemt voordat er veel pollen in de lucht zijn, kun je voorkomen dat de symptomen zich ontwikkelen. Als je erg zware symptomen hebt, kun je je huisarts vragen om een medicijn op recept.
9. Dingen die hooikoortsklachten verergeren
Hooikoortssymptomen kunnen worden verergerd door andere irriterende stoffen. Dat komt omdat hooikoorts ontstekingen in de slijmlaag van de neus veroorzaakt en je neus gevoeliger maakt voor irriterende stoffen in de lucht. Als je last hebt van hooikoortsklachten, kijk dan uit voor:
- houtrook
- luchtvervuiling
- tabaksrook
- wind
- sterke parfums
- veranderingen in temperatuur
- veranderingen in luchtvochtigheid
- irriterende dampen