Waarom plas geel is en wat andere kleuren urine betekenen

Gele plas, we vinden het heel gewoon. Maar waarom is je plas eigenlijk geel? En wat verschillende tinten urine over je gezondheid?  

Urine is meestal lichtgeel tot donkergeel van kleur. Dat komt door het pigment dat erin zit. Dit pigment heet in de medische wereld urochroom. Urochroom wordt geproduceerd doordat het lichaam hemoglobine afbreekt, het eiwit dat zuurstof transporteert in de rode bloedcellen. Als je veel gedronken hebt en dus goed gehydrateerd bent, is je urine lichtgeel, bijna helder van kleur. Heb je weinig gedronken, dan wordt de urochroomconcentratie van je urine groter en kleurt je plas dus donkerder.

Maar ook verschillende pigmenten in het voedsel dat je eet of de medicijnen die je inneemt, kunnen door je spijsverteringskanaal worden meegevoerd en de kleur van je urine veranderen. Veel van deze kleuren die je plas kan hebben, vallen in het spectrum van hoe normale urine eruit kan zien. Maar er zijn ook gevallen waarin ongebruikelijke urinekleuren reden tot zorg kunnen zijn.

De verschillende urinekleuren op een rij 

Heldere plas

Heldere urine geeft aan dat je meer drinkt dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid water. Hoewel het goed is om gehydrateerd te zijn, kan het drinken van te veel water je lichaam elektrolyten ontnemen. Als je urine af en toe helder is, is er niks aan de hand. Als je urine altijd helder is, kan dat erop wijzen dat je minder water moet drinken.

Gele plas of amberkleurige plas 

De kleur van gewone urine ligt in het spectrum van lichtgeel tot diep amberkleurig. Het urochroompigment dat van nature in je urine zit, wordt meer verdund naarmate je meer water drinkt. 

Fel gele plas

Als je veel B-vitaminen in je bloed hebt, kan je urine er fel, neongeel uitzien. 

Rode of roze plas

In plaats van gele plas kun je ook te maken hebben met roze of rode plas. Dat kan bijvoorbeeld als je vruchten eet met van nature dieproze of magenta pigmenten, zoals bieten, rabarber of bosbessen. Rode of roze plas kan echter ook duiden op een onderliggend gezondheidsprobleem en veroorzaakt worden door bloed. Bloed in je urine kan duiden op een vergrote prostaat, nierstenen of tumoren in de blaas of nieren. Als je geen rode vruchten hebt gegeten en rode of roze urine hebt, kun je het beste een afspraak maken bij de huisarts om het te bespreken. 

Oranje plas

Oranje urine kan een symptoom zijn van uitdroging. Als je naast oranje urine ook last hebt van lichtgekleurde ontlasting, kan dat duiden op problemen met je galwegen of lever. Ook geelzucht kan bij volwassenen oranje urine veroorzaken.

Blauwe, groene of paarse plas

Blauwe of groene urine kan worden veroorzaakt door voedselpigmenten. Het kan ook het gevolg zijn van kleurstoffen die worden gebruikt in een medisch onderzoek van je nieren of blaas. Maar ook de bacterie pseudomonas aeruginosa kan ervoor zorgen dat je urine blauw, groen of zelfs paars wordt. Over het algemeen is blauwe urine zeldzaam en houdt het waarschijnlijk verband met iets in uw voeding.

Donkerbruine plas

In de meeste gevallen wijst donkerbruine urine op uitdroging. Donkerbruine urine kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen, waaronder metronidazol en chloroquine. Ook het eten van grote hoeveelheden rabarber, aloë of tuinbonen kan donkerbruine urine veroorzaken. Donkerbruine urine kan ook worden veroorzaakt door een aandoening genaamd porfyrie, waarbij een ophoping van de natuurlijke chemicaliën in de bloedbaan ontstaat. Donkerbruine urine kan ook wijzen op een leveraandoening, waardoor er gal in de urine terecht kan komen.

Troebele gele plas

Troebele urine kan een teken zijn van een urineweginfectie. Het kan ook een symptoom zijn van sommige chronische ziekten en nieraandoeningen. In sommige gevallen is troebele urine ook een teken van uitdroging. Troebele urine met schuim of luchtbellen wordt pneumaturie genoemd. Dit kan een symptoom zijn van ernstige gezondheidsproblemen, zoals de ziekte van Crohn of diverticulitis.